Stress bij katten



1. INLEIDING



Net als bij mensen kunnen katten stress ervaren. Wat is stress bij katten precies? En kan je dat voorkomen? Daarover gaat het in deze blog.

NB. Katten met stress kunnen grote pupillen hebben. Op deze foto was Janneke geconcentreerd aan het spelen.



2. WAT IS STRESS BIJ KATTEN

Katten zijn routinedieren. Ze vinden het prettig als ze weten wat ze kunnen verwachten, en als ze het gevoel hebben dat ze de touwtjes in handen hebben. Dat biedt hen veiligheid. Veranderingen in de dagelijkse routine, zoals een bezoek aan de dierenarts, kunnen stress veroorzaken. Stress is een normale reactie. Maar als het langer aanhoudt, dan kan het problemen geven. Daarom is het belangrijk om te weten, dat het volgende stress kan geven aan katten:

- niet goed gesocialiseerd zijn
- verandering in de dagelijkse routine
- ruzie in de huiselijke omgeving
- verlatingsangst
- ziek zijn / pijn hebben
- rivaliteit met andere huisdieren
- te weinig vluchtmogelijkheden
- geen rustige slaapplek
- teveel katten bij een te klein oppervlak
- voer-, water- en/of kattenbak moeten delen
- nieuwe familieleden
- bezoek aan de dierenarts
- verhuizing of verbouwing
- lawaai zoals onweer en vuurwerk
- uitzicht door het raam: ‘de kat van de buren’
- straf krijgen
- verveling

   


3. STRESS BIJ KATTEN HERKENNEN

Katten zijn meesters in het verbergen van stress. Ze kruipen liever weg dan dat ze hun ongemak laten zien. Toch zijn er wel uitingen. Een kat die zich binnen niet prettig voelt, zal sneller naar buiten gaan. Omgekeerd zal een kat die zich buiten onveilig voelt, vaker binnen blijven. Ook kan door stress ongewenst gedrag ontstaan, zoals zichzelf veel likken. Met dit afwijkende gedrag komen er verslavende stofjes (opioïden) stofjes vrij die de kat rust geven. Dit het belonende effect kan het afwijkende gedrag in stand houden.
Andere tekenen van stress bij katten zijn:

- wegkruipen, verstoppen
- veelvuldig likken
- langdurig zitten met opgetrokken schouders
- snelle ademhaling
- grote ogen met dito pupillen
- voorpootje opheffen
- trillen, rillen, beven
- hijgen
- kwijlen
- blazen, grommen, janken
- overmatig miauwen
- gapen
- met ogen halfopen ‘slapen’
- verhoogde schrikreactie
- eigen staart najagen
- kauwen op snorharen, pootjes, staart
- diarree of braken
- sproeien in huis
- behoefte naast de bak doen
- vernielzucht
- agressief naar mens of dier

Herken je deze symptomen bij je kat? Neen dan altijd contact op met de dierenarts.

 

 

4. STRESS BIJ KATTEN VOORKOMEN

 

Eigen gedrag: Wees voorspelbaar in je reactie. Hanteer duidelijke regels en wees consequent. Verander zo min mogelijk in de omgeving van je kat. En bied zoveel mogelijk dagelijkse routine.

Socialisatie: Is de kat als kitten bij je? Zorg dan voor een goede socialisatie. Bouw het aantal prikkels rondom de kitten rustig op en laat het niet te vroeg het nest verlaten. Volgens de wet mag dat vanaf 7 weken. Omdat kittens dan nog zoveel van elkaar kunnen leren, wordt de leeftijd van minimaal 12 weken aangeraden.

Introductie: Kies je voor een nieuwe kat? Ga dan eerst na of je voldoende tijd en ruimte hebt. Is er al een kat aanwezig? Zorg dan voor een goede introductie. Laat de katten stapsgewijs aan elkaar wennen. Geef iedere kat een eigen etens- en waterbak en zet die niet dicht bij elkaar. Zorg voor voldoende kattenbakken: het aantal katten + 1.

Catproof inrichting: Richt je huis katvriendelijk in. Een klimpaal geeft de mogelijkheid om energie kwijt te raken en biedt een veilige plek op hoogte. Krabmeubels voorkomen dat de kat aan jouw meubels gaat krabben. En als je het speelgoed regelmatig afwisselt, voorkomt dat verveling.

Bereid veranderingen voor: Katten zijn routinedieren en een verandering is moeilijk voor ze. Je kunt ze helpen met een goede voorbereiding. Komt er een nieuwe huisgenoot? Probeer dan langzaam aan elkaar te wennen. Ga je verbouwen of verhuizen? Probeer dan of de kat een eigen kamer kan krijgen.

Angst voor vuurwerk: Is je kat bang voor vuurwerk? Je kunt dit voorbereiden door extra verstopplekken te creëren en met hulp van een kattengedragstherapeut. Op internet staan geluidsopnames van vuurwerk om je kat aan te laten wennen.

Voedselverrijking: Voedselverrijking is een nieuwe manier van voeding aanbieden aan dieren waarbij het werken en/of denken wordt gestimuleerd. Hiermee moedig je het natuurlijke jachtinstinct aan, bied je plezier en voorkom je verveling. Dit kan met een voerpuzzel en door spelletjes met brokjes.



5. STRESS BIJ KATTEN BEHANDELEN


Stress bij katten is niet altijd te voorkomen. En chronische stress is schadelijk voor ze. Het kan gedrags- en gezondheidsproblemen geven, zoals een terugkerende blaasontsteking of kaalheid door overmatig likken. Daarom is het belangrijk om ermee aan de slag te gaan.


5.1 Wat je zelf kunt doen voor een kat met stress

- Ga na of je rekening kunt houden met de punten die bij 4 zijn genoemd
- Straf een dier met stress of angst nooit
- Creëer een fijne plek met Valeriaan. Dit is een kruid waar katten rust en plezier door kunnen ervaren. Valeriaan is te koop als spray en in speelgoed.
- Creëer een fijne plek met Feliway. Dit is een synthetische kopie van het hormoon van de moederpoes. Dit geeft katten het gevoel dat deze plek veilig is. Het kan katten helpen in stressvolle situaties, zoals een verhuizing. Feliway is te koop als spray en in een verdamper.


5.2 Wat je met hulp van deskundigen kunt doen voor een kat met stress


5.2.1 Dierenarts

De dierenarts zal eerst nagaan of het ongemak een lichamelijke oorzaak heeft. Daarnaast is er veel mogelijk op het gebied van voeding en medicijnen. Er bestaat speciaal kalmerende voeding voor katten. En er zijn ook medicijnen die de kat gerust kunnen stellen. Ga nooit zelf aan de slag met rustgevende medicijnen. Sommige van deze medicijnen kunnen katten juist extra gevoelig maken voor geluid, of zorgen dat de kat niet meer kan reageren op de stressvolle situatie. Dat zal de stress juist verergeren.


5.2.2 Kattengedragstherapeut

Een kattengedragstherapeut helpt om bewuster naar de kat en de situatie te kijken. En adviseert over een oplossing of therapie. Je kunt hierbij denken aan:

- Tips voor je eigen gedrag, zoals bewust spelen op bepaalde momenten
- Tips voor een catproof inrichting, zoals de aanschaf van een extra kattenbak
- Ondersteuning met natuurlijke middelen, zoals CBD olie of Bachbloesem rescue voor dieren
- Advies voor een her-introductie van de katten
 

 

6. GERAADPLEEGDE BRONNEN

 

Anicura: Site van de Anicura dierenartsen met medische informatie over huisdieren. Deze link gaat specifiek over stress bij katten
https://www.anicura.nl/over-huisdieren/kat/kennisbank/stress-kat/

Blog Superjanneke: Artrose bij katten
https://superjanneke.blogspot.com/2023/03/artrose-bij-katten.html

Blog Superjanneke: Spelen met katten 
https://superjanneke.blogspot.com/2024/04/spelen-met-katten.html

Blog Superjanneke: Verhuizen met je huisdier
https://superjanneke.blogspot.com/2023/03/verhuizen-met-je-huisdier.html

Blog Superjanneke: Vuurwerk – wat kan je hierbij voor je huisdier betekenen
https://superjanneke.blogspot.com/2022/12/vuurwerk-wat-kan-je-hierbij-voor-je.html

Brekz: Webshop met informatie over huisdieren: stress bij mijn kat
https://www.brekz.nl/hoe-herken-ik-stress-bij-mijn-kat

Organimal: Webshop met natuurlijke supplementen voor katten en honden
https://www.organimal.nl/stress-bij-katten-oorzaken-symptomen-en-maatregelen/