1. INLEIDING
FIP (Feline Infectieuze Peritonitis) is een ernstige kattenziekte waarover steeds meer bekend wordt. Deze blog beantwoordt de volgende vragen met de nieuwste inzichten van dit moment (15 maart 2022).
- Wat is FIP
- Hoe ontstaat FIP
- Wanneer ontstaat FIP
- Bij wie ontstaat FIP
- Welke mogelijkheden zijn er om FIP te behandelen
2. WAT IS FIP
FIP is een ernstige ziekte die alleen bij katten voorkomt. Het maakt de kat erg ziek en leidt zonder behandeling tot de dood. Op dit moment bestaat er nog geen vaccin en geen officieel medicijn. Maar er zijn steeds meer mogelijkheden om katten met FIP toch te redden.
TWEE VORMEN FIP; NATTE FIP EN DROGE FIP
2.1 Natte FIP is de acute vorm. Hierbij lekken bloedvaten en ontstaat er vocht in de borstkas en/of buikholte. De kat is vaak erg ziek, heeft hoge koorts en kan erg benauwd zijn.
2.2 Droge FIP is de chronische vorm. De symptomen zijn afhankelijk van welke organen aangetast zijn. Voorbeelden hiervan zijn; geelzucht, vergrote lymfeklieren en gezwellen bij de darmen.
2.2.1 Oculaire FIP is een droge vorm waarbij de ogen zijn aangetast. De ogen kunnen een waas krijgen, verkleuren en/of de pupillen kunnen verschillen in grootte.
2.2.2 Neurologische FIP is een droge vorm waarbij de hersenen zijn aangetast. Deze vorm is het minst duidelijk in bloedonderzoeken. Klachten hierbij kunnen zijn: epilepsie, verlammingen en problemen met bewegen (ataxie).
3. HOE ONTSTAAT FIP
FIP begint bij een veelvoorkomend darmvirus met de naam kattencorona. Kattencorona is niet besmettelijk voor mensen of voor andere zoogdieren. En het geeft milde klachten aan de darmen (wat diarree) en/of luchtwegen (neus- en/of traanvocht).
Bijna elke kat raakt in zijn leven wel eens besmet met kattencorona. Bij enkele katten verandert (= muteert) dit relatief onschuldige virus in een kwaadaardige variant met de naam FIP.
Zodra een virus zich muteert, veranderen de eigenschappen van dat virus. Bij FIP worden de gezonde witte bloedcellen geïnfecteerd met het FIP virus. De hevige afweerreactie van het kattenlichaam veroorzaakt ontstekingen aan de bloedvaten. De plek van de ontsteking bepaalt welke klachten er ontstaan.
4. WANNEER ONTSTAAT FIP
Het darmvirus kattencorona kunnen katten zowel direct als indirect op elkaar overbrengen.
Direct: via lichaamsvochten zoals speeksel, urine en van moeder op kitten.
Indirect: via kleding, schoenen en de kattenbak.
Wanneer kattencorona muteert tot FIP is nog niet bekend. Wel zie je FIP in bepaalde situaties vaker.
- Veel katten met FIP leven in groepen. FIP wordt relatief vaak vastgesteld bij zwerfkatten, in asielen en in catteries.
- In Amerika, waar op dit moment de meeste kennis is rondom FIP, is een gen ontdekt dat te maken heeft met FIP. Dat kan verklaren waarom FIP wat vaker voorkomt bij bepaalde rassen, zoals; de Ragdoll, de Abesseijn, de Heilige Birmaan en de Rex
- Tot slot lijkt stress een rol te spelen bij het ontstaan van FIP
5. BIJ WIE ONTSTAAT FIP
Het grootste deel van de katten met FIP is jonger dan 2 jaar (80%). Hun overlevingskans is het grootst. Als de diagnose snel wordt gesteld en de kat krijgt een adequate behandeling, is de overlevingskans maar liefst 90 %.
Oudere katten kunnen besmet raken door het samenleven met een nieuw kitten of via mensen. Bij het stellen van de diagnose FIP bij oudere katten zijn er verschillende aandachtspunten: een verkeerde diagnose, aandoeningen in combinatie met FIP en een verzwakt immuunsysteem. Dit kan een kat kwetsbaarder maken voor FIP en kan een succesvolle behandeling tegen FIP in de weg staan. Het genezingspercentage van FIP bij oudere katten ligt een stuk lager dan bij jongere katten.
6. WELKE MOGELIJKHEDEN ZIJN ER OM FIP TE BEHANDELEN?
6.1 Ontwikkeling van het medicijn
FIP is een dodelijke ziekte waar nog geen vaccin of medicijn bekend is. In Amerika, aan de universiteit van Californië, doen professor Niels Pedersen en zijn team daar onderzoek naar. Een paar jaar terug bereikten ze een doorbraak. Bij het geven van een antiviraal medicijn voor mensen aan 31 katten met FIP, overleefden 25 katten. Dat was nog niet eerder gebeurd.
Helaas kan dit medicijn, GS-441524, nog niet op de markt komen. Het lijkt erg op een ander medicijn dat in ontwikkeling is voor Ebola. De geneesmiddelenfabrikant die op beide middelen patent heeft, is bang dat het onderzoek voor mensen wordt verstoord door het gebruik op dieren. Daarom mogen dierenartsen GS-441524 niet voorschrijven.
6.2 Behandelen met GS-441524
Hoewel een dierenarts GS-441524 niet mag voorschrijven, kunnen eigenaren daar wél voor kiezen. Sinds 2019 brengt een aantal bedrijven in China het op de markt, zonder licentie, onder verschillende namen: Mutian, Sak, Pine, Brava en Aurora.
Wereldwijd hebben mensen zich online verenigd om elkaar te adviseren en ervaringen te delen. Met name via Facebook (zie geraadpleegde bronnen).
Het behandelen van een kat met FIP is intensief. De kat is vaak erg ziek, de behandeling is duur en het behandelen duurt lang; de kat moet minimaal 84 aaneengesloten dagen het medicijn krijgen, en daarna 84 dagen worden geobserveerd. Vertoont de kat daarna geen symptomen meer? Dan is de kat genezen. Iets wat tot een paar jaar terug nog onmogelijk leek.
6.3 GS-441524 toedienen
GS-441524 kan op 2 manieren worden toegediend; subcutaan via een injectie, en oraal via capsules en pillen.
Het toedienen via injecties is het meest effectief. Het medicijn komt buiten de spijsvertering om direct in de bloedbaan. Katten die met injecties worden behandeld vertonen vaak al zichtbare verbeteringen binnen 1 tot 4 dagen. Nadelig aan deze toediening is dat het stressvol kan zijn, zowel voor de kat als de eigenaar. Het kan de kat pijn en huidirritaties geven. En de eigenaar moet leren injecteren, of de kat dagelijks bij iemand brengen die de injectie geeft.
Het toedienen van capsules en pillen is makkelijker. En soms is het de enige optie, bijvoorbeeld als de kat ook lever- en nierschade heeft. Helaas is deze toediening minder nauwkeurig, de kat kan het uitbraken en het duurt langer voor het effect zichtbaar is. Ook is de orale medicatie duurder dan de injecties.
In het algemeen wordt aangeraden om de FIP-behandeling te starten met injecties. Na 30 dagen is het in de meeste situaties veilig om over te stappen op de orale behandeling.
7. GERAADPLEEGDE BRONNEN
2021 - Dr. Pedersen Nieuwjaarsupdate: Neurologische oculaire FIP
sockfip.org/2021-dr-pedersen-new-years-update-neurological-ocular-fip/
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (1)
https://superjanneke.blogspot.com/2021/08/de-kattenziekte-fip.html
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (2)
https://superjanneke.blogspot.com/2021/10/de-kattenziekte-fip-2.html
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (3) - medicijnontwikkeling en behandelopties
https://superjanneke.blogspot.com/2021/11/de-kattenziekte-fip-3.html
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (4) – update 02-02-2022
FIP (Feline Infectieuze Peritonitis) is een ernstige kattenziekte waarover steeds meer bekend wordt. Deze blog beantwoordt de volgende vragen met de nieuwste inzichten van dit moment (15 maart 2022).
- Wat is FIP
- Hoe ontstaat FIP
- Wanneer ontstaat FIP
- Bij wie ontstaat FIP
- Welke mogelijkheden zijn er om FIP te behandelen
2. WAT IS FIP
FIP is een ernstige ziekte die alleen bij katten voorkomt. Het maakt de kat erg ziek en leidt zonder behandeling tot de dood. Op dit moment bestaat er nog geen vaccin en geen officieel medicijn. Maar er zijn steeds meer mogelijkheden om katten met FIP toch te redden.
TWEE VORMEN FIP; NATTE FIP EN DROGE FIP
2.1 Natte FIP is de acute vorm. Hierbij lekken bloedvaten en ontstaat er vocht in de borstkas en/of buikholte. De kat is vaak erg ziek, heeft hoge koorts en kan erg benauwd zijn.
2.2 Droge FIP is de chronische vorm. De symptomen zijn afhankelijk van welke organen aangetast zijn. Voorbeelden hiervan zijn; geelzucht, vergrote lymfeklieren en gezwellen bij de darmen.
2.2.1 Oculaire FIP is een droge vorm waarbij de ogen zijn aangetast. De ogen kunnen een waas krijgen, verkleuren en/of de pupillen kunnen verschillen in grootte.
2.2.2 Neurologische FIP is een droge vorm waarbij de hersenen zijn aangetast. Deze vorm is het minst duidelijk in bloedonderzoeken. Klachten hierbij kunnen zijn: epilepsie, verlammingen en problemen met bewegen (ataxie).
3. HOE ONTSTAAT FIP
FIP begint bij een veelvoorkomend darmvirus met de naam kattencorona. Kattencorona is niet besmettelijk voor mensen of voor andere zoogdieren. En het geeft milde klachten aan de darmen (wat diarree) en/of luchtwegen (neus- en/of traanvocht).
Bijna elke kat raakt in zijn leven wel eens besmet met kattencorona. Bij enkele katten verandert (= muteert) dit relatief onschuldige virus in een kwaadaardige variant met de naam FIP.
Zodra een virus zich muteert, veranderen de eigenschappen van dat virus. Bij FIP worden de gezonde witte bloedcellen geïnfecteerd met het FIP virus. De hevige afweerreactie van het kattenlichaam veroorzaakt ontstekingen aan de bloedvaten. De plek van de ontsteking bepaalt welke klachten er ontstaan.
4. WANNEER ONTSTAAT FIP
Het darmvirus kattencorona kunnen katten zowel direct als indirect op elkaar overbrengen.
Direct: via lichaamsvochten zoals speeksel, urine en van moeder op kitten.
Indirect: via kleding, schoenen en de kattenbak.
Wanneer kattencorona muteert tot FIP is nog niet bekend. Wel zie je FIP in bepaalde situaties vaker.
- Veel katten met FIP leven in groepen. FIP wordt relatief vaak vastgesteld bij zwerfkatten, in asielen en in catteries.
- In Amerika, waar op dit moment de meeste kennis is rondom FIP, is een gen ontdekt dat te maken heeft met FIP. Dat kan verklaren waarom FIP wat vaker voorkomt bij bepaalde rassen, zoals; de Ragdoll, de Abesseijn, de Heilige Birmaan en de Rex
- Tot slot lijkt stress een rol te spelen bij het ontstaan van FIP
5. BIJ WIE ONTSTAAT FIP
Het grootste deel van de katten met FIP is jonger dan 2 jaar (80%). Hun overlevingskans is het grootst. Als de diagnose snel wordt gesteld en de kat krijgt een adequate behandeling, is de overlevingskans maar liefst 90 %.
Oudere katten kunnen besmet raken door het samenleven met een nieuw kitten of via mensen. Bij het stellen van de diagnose FIP bij oudere katten zijn er verschillende aandachtspunten: een verkeerde diagnose, aandoeningen in combinatie met FIP en een verzwakt immuunsysteem. Dit kan een kat kwetsbaarder maken voor FIP en kan een succesvolle behandeling tegen FIP in de weg staan. Het genezingspercentage van FIP bij oudere katten ligt een stuk lager dan bij jongere katten.
6. WELKE MOGELIJKHEDEN ZIJN ER OM FIP TE BEHANDELEN?
6.1 Ontwikkeling van het medicijn
FIP is een dodelijke ziekte waar nog geen vaccin of medicijn bekend is. In Amerika, aan de universiteit van Californië, doen professor Niels Pedersen en zijn team daar onderzoek naar. Een paar jaar terug bereikten ze een doorbraak. Bij het geven van een antiviraal medicijn voor mensen aan 31 katten met FIP, overleefden 25 katten. Dat was nog niet eerder gebeurd.
Helaas kan dit medicijn, GS-441524, nog niet op de markt komen. Het lijkt erg op een ander medicijn dat in ontwikkeling is voor Ebola. De geneesmiddelenfabrikant die op beide middelen patent heeft, is bang dat het onderzoek voor mensen wordt verstoord door het gebruik op dieren. Daarom mogen dierenartsen GS-441524 niet voorschrijven.
6.2 Behandelen met GS-441524
Hoewel een dierenarts GS-441524 niet mag voorschrijven, kunnen eigenaren daar wél voor kiezen. Sinds 2019 brengt een aantal bedrijven in China het op de markt, zonder licentie, onder verschillende namen: Mutian, Sak, Pine, Brava en Aurora.
Wereldwijd hebben mensen zich online verenigd om elkaar te adviseren en ervaringen te delen. Met name via Facebook (zie geraadpleegde bronnen).
Het behandelen van een kat met FIP is intensief. De kat is vaak erg ziek, de behandeling is duur en het behandelen duurt lang; de kat moet minimaal 84 aaneengesloten dagen het medicijn krijgen, en daarna 84 dagen worden geobserveerd. Vertoont de kat daarna geen symptomen meer? Dan is de kat genezen. Iets wat tot een paar jaar terug nog onmogelijk leek.
6.3 GS-441524 toedienen
GS-441524 kan op 2 manieren worden toegediend; subcutaan via een injectie, en oraal via capsules en pillen.
Het toedienen via injecties is het meest effectief. Het medicijn komt buiten de spijsvertering om direct in de bloedbaan. Katten die met injecties worden behandeld vertonen vaak al zichtbare verbeteringen binnen 1 tot 4 dagen. Nadelig aan deze toediening is dat het stressvol kan zijn, zowel voor de kat als de eigenaar. Het kan de kat pijn en huidirritaties geven. En de eigenaar moet leren injecteren, of de kat dagelijks bij iemand brengen die de injectie geeft.
Het toedienen van capsules en pillen is makkelijker. En soms is het de enige optie, bijvoorbeeld als de kat ook lever- en nierschade heeft. Helaas is deze toediening minder nauwkeurig, de kat kan het uitbraken en het duurt langer voor het effect zichtbaar is. Ook is de orale medicatie duurder dan de injecties.
In het algemeen wordt aangeraden om de FIP-behandeling te starten met injecties. Na 30 dagen is het in de meeste situaties veilig om over te stappen op de orale behandeling.
7. GERAADPLEEGDE BRONNEN
2021 - Dr. Pedersen Nieuwjaarsupdate: Neurologische oculaire FIP
sockfip.org/2021-dr-pedersen-
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (1)
https://superjanneke.blogspot.com/2021/08/de-kattenziekte-fip.html
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (2)
https://superjanneke.blogspot.com/2021/10/de-kattenziekte-fip-2.html
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (3) - medicijnontwikkeling en behandelopties
https://superjanneke.blogspot.com/2021/11/de-kattenziekte-fip-3.html
Blog Superjanneke: De kattenziekte FIP (4) – update 02-02-2022
https://superjanneke.blogspot.com/2022/02/de-kattenziekte-fip-4-update-02-02-2022.html
Cattery One in a Million: kleinschalige fokker van Bengalen
www.cattery-oneinamillion.nl/fip-behandeling
Curefip: Aanbieder van het FIP medicijn GS-441524 https://nl.curefip.com/
Facebookgroep: Samen tegen FIP - FIP is te genezen
Facebookpagina: fipcure
Fipwijzer: Relatief nieuwe website waarop steeds meer informatie over FIP wordt gedeeld https://fipwijzer.nl/
Katten trimsalon Cat pretty
kattentrimsaloncatpretty.nl/fip-behandeling-fip-is-geen-doodvonnis-meer/
Onderzoek van professor Niels Pedersen
www.researchgate.net/scientific-contributions/Niels-C-Pedersen-38101376
www.vetmed.ucdavis.edu/faculty/niels-pedersen
Specialistische dierenkliniek Anicura, Utrecht
https://www.s-d-u.nl/welkom/verwijzers/verwijscases/verwijscase-coronavirussen-bij-katten/
De Winn Feline Foundation: medische studies om de gezondheid en het welzijn van katten te verbeteren)
www.vin.com/apputil/project/defaultadv1.aspx?pId=99&catId=102069&id=8124390
Cattery One in a Million: kleinschalige fokker van Bengalen
www.cattery-oneinamillion.nl/
Curefip: Aanbieder van het FIP medicijn GS-441524 https://nl.curefip.com/
Facebookgroep: Samen tegen FIP - FIP is te genezen
Facebookpagina: fipcure
Fipwijzer: Relatief nieuwe website waarop steeds meer informatie over FIP wordt gedeeld https://fipwijzer.nl/
Katten trimsalon Cat pretty
kattentrimsaloncatpretty.nl/
Onderzoek van professor Niels Pedersen
www.researchgate.net/
www.vetmed.ucdavis.edu/
Specialistische dierenkliniek Anicura, Utrecht
https://www.s-d-u.nl/welkom/
De Winn Feline Foundation: medische studies om de gezondheid en het welzijn van katten te verbeteren)
www.vin.com/apputil/project/